2. k¤njí, kh‰F k‰W« ÿ¡fh M»ait x¤j RÉnrõ§fŸ vd m¿a¥gL»‹wd. “x¤j” v‹gJ xnu f©nzh£l« cilait v‹gij¡ fh£L»wJ. Kjš _‹W RÉnrõ§fS« ïnaRÉ‹ thœ¡ifia Vw¤jhH xnu f©nzh£l¤âÈUªJ gl«ão¤J¡ fh£L»‹wd. Kjš _‹W RÉnrõ§fS« ïnaR v‹d f‰ã¤jh®, v‹d brŒjh® v‹gij K¡»a¥gL¤J»‹wd; nahthndh ïnaR ahuhf ïU¡»wh® v‹gij K¡»a¥gL¤â¡ fh£L»‹wh®.

m) ïnaR brŒj VG m‰òj milahs§fis K¡»a¥gL¤â¡ fh©ã¥gj‹ _ykhf ïnaR ah® v‹gij nahth‹ vL¤J¡ fh£L»‹wh®. ït‰WŸ MW m‰òj§fis Kjš _‹W RÉnrõ§fËY« fhz Kotâšiy.

M) ïnaRÉ‹ ehnd v‹w VG T‰W¡fis vL¤J¢ brhšÈ ïnaR ah® v‹gij nahth‹ vL¤J¡ fh£L»‹wh®.

ï) ïnaR ah® v‹W milahs« fh£l¡Toa, rh£áÆl¡Toa áyiu miH¤J ïnaR ah® v‹gij nahth‹ vL¤J¡ fh£L»‹wh®. ïªj rh£áfSŸ eh‹F ng® Kjš mâfhu¤ânyna ngá ÉL»‹wd®.

3. nahth‹ RÉnrõ« xU F¿¥ã£l neh¡f¤â‰fhf vGj¥g£l RÉnrõ«: mjhtJ, eh« ÉRthá¡F«goahf. nahth‹ RÉnrõ¤ij eh« òǪJ bfhŸtj‰F Mjhukhf¤ âfœ»‹w trd¤ij ïªj RÉnrõ¤â‹ ïWâÆš fhzyh«: ïnaR njtDila Fkhudh»a »¿ÞJ v‹W Ú§fŸ ÉRthá¡F«goahfî«, ÉRthá¤J mtUila ehk¤âdhny äâa étid milí«goahfî« ïitfŸ vGj¥g£oU¡»wJ (nahth‹ 20:31). 

m) nahth‹ RÉnrõkhdJ njtid e«ghj, mâf« go¤j nkjhÉfS« ÉRthr¤â‰FŸ tu cjÉÆU¡»wJ. òâa V‰gh£o‹ Äf¥ giHa ãuâ x‹¿š nahth‹ 18 M« mâfhu« ml§»íŸsJ. ïJ v»¥J njr¤âš ».ã. 150 ¡F« K‹dnu f©Lão¡f¥g£lJ. ï›tsî Kªâa fhy§fËnyna ïªj RÉnrõ« gutyhf thá¡f¥g£L tªjij ïJ fh£L»‹wJ.

4. nahth‹ RÉnrõ« X® m‹ã‹ RÉnrõ« vdyh«. ïJ, “ xU FHªij j©ÙÇš js®eilÆl¡Toa, mnj rka« xU ahid Úªj¡Toa xU Fs«” vd miH¡f¥gLtJngh‹wJ.

m) rh®šÞ v®£nk‹ v‹D« És¡fîiu MáÇa®, “ïJ TW« fijfŸ xU FHªijiaí« ftu¡Toa msɉF vËikahdit, mnj rka« ïjJ TW« T‰W¡fŸ vªj j¤JtPhÅí« msÉl‰fÇa fU¤jhH« Ä¡fit” v‹»wh®.

M) vdnt, eh« bghGJngh¡FfS¡F«, Éisah£LfS¡F«, ïir¡F«, brŒâfS¡F« ï›tsî ftdkhf fhJ bfhL¥ngh« v‹whš, “xU kÅj‹ thd¤âÈUªJ, ïoKH¡f¤ij Él bjËthd FuÈš ngR«nghJ” mtD¡F v›tsî mâf ftdkhŒ brÉbfhL¡f nt©L«? (#h‹ »¿nrhÞl«)

M. nahth‹ RÉnrõ¤â‰F xU K‹Diu

F¿¥ãl¤j¡f, fU¤jhH« Ä¡f ïªj gFâ ïªj üY¡F btW« Kfîiunah, K‹Diunah k£Lkšy. ïJ ïªj RÉnrõ üÈ‹ x£Lbkh¤j RU¡f« vdyh«. nahth‹ RÉnrõ¤â‹ vŠáa gFâ ï§nf m¿Kf« brŒa¥g£l fU¥bghUŸfŸ g‰¿ ÉtÇ¡F«. mitahtd: th®¤ij v‹whš v‹d, ét‹, xË, kWãw¥ò, »Uig, r¤âa«, k‰W« ãjhth»a njt‹ Fkhudh»a ïnaRÉš btË¥gLjš M»ait.

1. (1-2) th®¤ij (nyhnfhÞ) v‹w gj¤â‹ njh‰w« .

MâÆny th®¤ij ïUªjJ, mªj th®¤ij njtÅl¤âÈUªjJ, mªj th®¤ij njtdhÆUªjJ.

m) MâÆny v‹gJ Mâahfk« 1:1 ïš F¿¥ãl¥gL« fhy neu¡ fz¡FfŸ ïšyhj äâa fhy¤ij¡ F¿¡F«: MâÆny njt‹ thd¤ijí« óÄiaí« áUZo¤jh®. nahth‹ TWtj‹ rhuh«r« ïJjh‹: Mâfhy« Mu«ã¤jnghnj, ntW vJî« ïšyhjnghnj, th®¤ijahdt® ïUªjh®.

M) MâÆny th®¤ij ïUªjJ: th®¤ij v‹gJ »nu¡f bkhÊÆš nyhnfhÞ v‹W bkhÊbga®¡f¥g£LŸsJ. nyhnfhÞ v‹gJ ôj® k‰W« »nu¡fUila v©z§fËš bghUŸ br¿ªjJ, fU¤jhH« Ä¡fJ.

1) ôj uÕ¡fŸ njtid¡ F¿¥gj‰F, mâY« F¿¥ghf, mtUila jÅ¥g£l g©òfis¡ F¿¥ãLtj‰F, mtUila th®¤ijia¡ F¿¥ãLtJ tH¡f«. mt®fŸ njtidna “njtDila th®¤ij” v‹W F¿¥ãLth®fŸ. cjhuzkhf, giHa V‰gh£o‹ g©il¡fhy vãnua¥ ãuâfŸ ah¤âuhfk« 19:17 ïš “m¥bghGJ #d§fŸ njtD¡F vâ®bfh©L nghf, nkhnr mt®fis¥ ghsa¤âÈUªJ òw¥gl¥ g©Âdh‹” v‹gij “m¥bghGJ #d§fŸ njtDila th®¤ij¡F vâ®bfh©L nghf, nkhnr mt®fis¥ ghsa¤âÈUªJ òw¥gl¥ g©Âdh‹” v‹W bkhÊbga®¡»‹wd. g©ila ôj k¡fË‹ kdij¥ bghW¤j msÉš “njtDila th®¤ij” v‹gJ njtidna F¿¡»‹w xU th®¤ijahF«.

2) »nu¡f¤ j¤JtPhÅfŸ nyhnfhÞ v‹gij ïªj cyf¤â‰nf m®¤j« bfhL¡»‹w xU r¡âahf, xG§f‰w cyf¤â‰F xG§if¡ bfh©LtU« xU tšyikahf¥ gh®¤jd®. nyhnfhÞ v‹gJ ïªj cyif xU óuz xG§»‰FŸ bfh©LtªJ, mij xU óuz xG§Fl‹ ïa§f¢ brŒí« xU r¡âahF«. mt®fSila kdij¥ bghW¤j msÉš, nyhnfhÞ v‹gJ rfy¤ijí« ml¡»ahS»‹w “mWâahd gF¤j¿î” MF«.

3) vdnt, ïªj Mu«gtÇfËš nahth‹ ôj®fisí« »nu¡f®fisí« gh®¤J¢ brhš»‹wh®: “M©lh©L fhykhf Ú§fŸ th®¤ijia¥ (nyhnfhÞ) g‰¿¥ ngáí«, nahá¤J«, vGâí« tU»‹Ö®fŸ. ï¥bghGJ mt® ah® v‹gij eh‹ c§fS¡F¢ brhšy£L«.” nahth‹ ôj®fisí« »nu¡f®fisí« mtut® ïUªj ïl§fËnyna rªâ¤J, mt®fŸ V‰fdnt òǪJ it¤âUªj gj§fis¡ bfh©L mtiu És¡»¡ fh©ã¡»‹wh®.

ï) mªj th®¤ij njtÅl¤âÈUªjJ, mªj th®¤ij njtdhÆUªjJ: ïªj m‰òjkhd T‰Wl‹, nahth‹ 1:1 ekJ ÉRthr¤â‹ mo¥gil¤ j¤Jt§fËš x‹wh»a âǤJt¤ij vL¤âa«ò»wJ. nahthÅ‹ j¤Jt« ek¡F e‹whfnt òÇ»‹wJ:

* th®¤ij v‹W m¿a¥gL»‹w xUt® ïU¡»‹wh®.

* ïªj xUt® njtdhfnt ïU¡»‹wh®, fhuz« mt® MâKjny ïU¡»‹w äâakhdt®.

* ïªj xUt® njtdhfnt ïU¡»‹wh®, fhuz« mt® njt‹ v‹nw miH¡f¥gL»‹wh® (mªj th®¤ij njtdhÆUªjJ).

* mnj neu¤âš ïªj xUt® njt‹ v‹gtÇ‹ rfy¤ijí« cŸsl¡»at® mšy®. ãjhth»a njt‹ th®¤ijah»a njtÅlÄUªJ ntWg£l xUt® ( mªj th®¤ij njtÅl¤âÈUªjJ).

1) vdnt, ãjhî« FkhuD« (ï§nf Fkhu‹ jh‹ th®¤ij vd m¿a¥gL»‹wh®) xUtU¡bfhUt® Ãfuhd njtdhf ïU¡»‹wd®, Mdhš ïUtU« ïU ntW eg®fshfî« ïU¡»‹wd®. ãjhthdt® Fkhu‹ mšy, FkhuD« ãjhthdt® mšy. Mdhš ïUtU« xUtU¡bfhUt® ïizahd njtdhf ïUf»‹wd®, ït®fnshL Tl gÇR¤j MÉahdtuh»a njtD« nr®ªJ, _tÇš xUtuh»a njtdhf ïU¡»‹wd®.

<. MâÆny th®¤ij ïUªjJ, mªj th®¤ij njtÅl¤âÈUªjJ, mªj th®¤ij njtdhÆUªjJ : nanfhth rh£áfŸ v‹w T£l¤âdÇ‹ òâa cyf bkhÊbga®¥ò g‰¿ v‹d? mªj bkhÊbga®¥ò TWtjhtJ: “MâÆny th®¤ij ïUªjJ, mªj th®¤ij njtÅl¤âÈUªjJ, mªj th®¤ij xU njtdhÆUªjJ.” ïªj bkhÊbga®¥ig¥ ga‹gL¤â ït®fŸ ïnaR njt‹ mšy v‹w j§fŸ nghjidia Ãiyeh£l¥ gh®¡»‹wd®. ïªj bkhÊbga®¥ò rÇjhdh?

1) nahth‹ 1:1-2 I nanfhth rh£áfŸ “th®¤ij xU bjŒtkhÆUªjJ” v‹W bkhÊbga®¡»‹wd®. ïij¤ jh§fŸ bkhÊbga®¤âU¡F« Éj¤ij Ãaha¥gL¤j ït®fŸ M§»y bkhÊbga®¥òfË‹ ïy¡fz§fis¤ j§fŸ ïZl¤â‰F¥ ga‹gL¤â¡ bfhŸ»‹wd®. xU áy ïl§fËš njtid¡ F¿¡F« “fh£” v‹w gj¤ij njt‹ v‹W«, ntWáy ïl§fËš “xU bjŒt«” v‹w bghUËY« bkhÊbga®¡»‹wd®. k¤njí 5:9, 6:24; ÿ¡fh 1:35 k‰W« 1:75, nahth‹ 1:6, 1:12, 1:13 k‰W« 1:18, nuhk® 1:7, 1:17 ngh‹w trd§fËš »nu¡f¥ ãuâ, nanfhth rh£áfŸ “njt‹” v‹w brhšiyí«, “bjŒt«” v‹w brhšiyí« j§fŸ ÉU¥g« nghy kh‰¿ kh‰¿¥ ga‹gL¤Jtij¡ fh£L»‹wJ.

2) nanfhth rh£áfŸ j§fSila xU K¡»akhd üÈš áy »nu¡f bkhÊ¥ g©oj®fŸ j§fŸ bkhÊbga®¥ò¡F Mjuî jUtJ nghš fh£oíŸsd®. mt®fËš xUtuhd lh¡l®. nk‹¿ v‹gt® nanfhth rh£áfŸ mYtyf¤â‰nf vGâ, mªj K¡»akhd üÈÈUªJ mt®fŸ jdJ bgaiu Ú¡»Él nt©L« v‹W nfhÇíŸsh®. “th®¤ij - nahth‹ TW« ïªj th®¤ij ah®?” v‹w nanfhth rh£áfË‹ üÈš F¿¥ãl¥gL« mL¤j »nu¡f¥ g©oj® n#hA‹dÞ »nug® Mth®. ïªj »nug® c©ikÆš ïU©l ïufáa cy»‹ kha kªâu§fËš <LgL»‹w, ãrhRfnshL cwthL»‹w xUtnu m‹¿, ntjhfk »nu¡f bkhÊ¥ g©oj® mšy.

3) c©ikahd »nu¡f¥ g©oj®fŸ nahth‹ 1:1-2 g‰¿a nanfhth rh£áfË‹ bkhÊah¡f« g‰¿ TWtbj‹d?

“ÄfÄf¤ jtwhd bkhÊbga®¥ò. nahth‹ 1:1 I “th®¤ij xU bjŒtkhÆUªjJ” vd bkhÊbga®¥gJ v‹gJ m¿î¥ó®tkhdJ« mšy, ÃahakhdJ« mšy. ïªj cy»š ek¡F¤ bjǪj tiuÆš vªj ntj g©oj®fS« ïªj trd¤ij nanfhth rh£áfŸ bkhÊbga®¤âU¥gJ nghy bkhÊbga®¤jâšiy.” (lh¡l®. #]ÈaÞ M®. nk‹¿)

“ïy¡fz khWghLfis¤ j§fS¡F rhjfkhf¥ ga‹gL¤â¡ bfh©L “mªj th®¤ij njtdhÆUªjJ” v‹gij “mªj th®¤ij xU bjŒtkhÆUªjJ” v‹W bkhÊbga®¥gJ r‰W« V‰òilaJ mšy.” (lh¡l®. v¥. v¥. ò%Þ)

“nahth‹ 1:1 I nanfhth rh£áfŸ bkhÊbga®¡F« Éjkhf vªj cU¥goahd »nu¡f¥ g©oj®fS« bkhÊbga®¡f kh£lh®fŸ v‹gij cWâgl¤ bjÇɤJ¡ bfhŸ»nw‹.” (lh¡l®. rh®šÞ vš. ~bgÆ‹bg®¡)

“nahth‹ 1:1 I nanfhth rh£áfŸ jtwhf bkhÊbga®¤âU¡F« ÉjkhdJ, »nu¡f ïy¡fz¤â‹ mo¥gil ÉâfŸ g‰¿a mt®fsJ kl¤jdkhd m¿ahikiana fh£L»‹wJ.” (lh¡l® ghš. vš. fh~¥nk‹)

“ïªj T£l¤âd® nt©Lbk‹nw jtwhf âǤJ bkhÊbga®¡»‹wd® v‹gJ ït®fŸ òâa V‰gh£il bkhÊbga®¤âU¡F« Éj¤ânyna òy¥gL»‹wJ. nahth‹ 1:1 I, “th®¤ij xU bjŒtkhÆUªjJ” v‹W bkhÊbga®¥gJ ïy¡fz¤âš rh¤âank Mfhj x‹W. òâa V‰gh£il ïªj msɉF¤ âǤJ bkhÊbga®¡f¡Toa xU T£l¤âdÇlÄUªJ m¿î¥ó®tkhd ne®ikia vâ®gh®¡fnt ïayhJ.” (lh¡l®. ÉšÈa« gh®»ns)

c. mt® MâÆny njtndhoUªjh® v‹gJ ãjhthdt® ntW, Fkhudhdt® ntW v‹gij Û©L« fh£L»‹wJ. mt®fŸ ïUtU« xUtU¡bfhUt® ïizahd njtnd, MÆD« ïUtU« ïUntW eg®fŸ.

2. (3-5) th®¤ijÆ‹ gÂí« j‹ikí«.

rfyK« mt® _ykhŒ c©lhƉW; c©lhdbjh‹W« mtuhny mšyhkš c©lhfÉšiy. mtU¡FŸ ét‹ ïUªjJ, mªj ét‹ kDõU¡F xËahÆUªjJ. mªj xË ïUËny ãufhá¡»wJ; ïUshdJ mij¥ g‰¿¡ bfhŸsÉšiy.

m) c©lhdbjh‹W« mtuhny mšyhkš c©lhfÉšiy : c©lh¡f¥g£l rfy¤ijí« th®¤ijna c©lh¡»‰W. vdnt, bfhnyhbra® 1:16 ïš gîš TWtJ nghy, mt® kh¤âu« c©lh¡f¥glhjt®.

M) mtU¡FŸ ét‹ ïUªjJ : rfy étD¡F« _yhjhu« th®¤ijna. ét‹ v‹W bkhÊbga®¡f¥ g£LŸs »nu¡f¥ gj« “n#hÆ” v‹gjhF«. ïJ btW« étid mšyJ rßu¥ãufhukhd cÆiu kh¤âu« F¿¡»‹w “gnahÞ” v‹W bghUŸglhkš, “étÅ‹ mo¥gil Éâ” vd¥ bghUŸgL«. mªj étnd kDõU¡F xËahÆUªjJ. ïªj xË MÉ¡FÇa xËiaí« F¿¡F«, ïa‰if xËiaí« F¿¡F«. th®¤ijÆny étD« xËí« ml§»ÆU¡»‹wd v‹gjšy, th®¤ijna étdhfî« xËahfî« ïU¡»‹wh®.

1) vdnt, ïnaR ï‹¿, eh« kǤâU¡»nwh«, ïUËš ïU¡»nwh«. eh« bjhiyªJ nghdt®fŸ. F¿¥ghf, kÅj‹ ïašghfnt kuz¤ijí« ïUisí« f©L ga¥gL»wh‹.

ï) mªj xË ïUËny ãufhá¡»wJ; ïUshdJ mij¥ g‰¿¡ bfhŸsÉšiy. g‰¿¡ bfhŸsÉšiy v‹gij nk‰bfhŸsÉšiy v‹W« bkhÊbga®¡fyh«. xË ïUis¤ njh‰fo¡f KoahJ, ïUshdJ xUehS« xËia nk‰bfhŸs, bt‰¿bfhŸs KoahJ.

3. (6-13) th®¤ijÆ‹ btË¥ghL.

njtdhš mD¥g¥g£l xU kDõ‹ ïUªjh‹, mt‹ ng® nahth‹. mt‹ j‹dhš všyhU« ÉRthá¡F«go mªj xËia¡ F¿¤J¢ rh£ábfhL¡f rh£áahf tªjh‹. mt‹ mªj xËašy, mªj xËia¡ F¿¤J¢ rh£á bfhL¡f tªjtdhÆUªjh‹. cyf¤âny tªJ vªj kDõidí« ãufhá¥ã¡»w xËna mªj bkŒahd xË. mt® cyf¤âš ïUªjh®, cyf« mt® _ykhŒ c©lhƉW, cyfnkh mtiu m¿aÉšiy. mt® jk¡F¢ brhªjkhdâny tªjh®, mtU¡F¢ brhªjkhdt®fnsh mtiu V‰W¡bfhŸsÉšiy. mtUila eh«jâ‹ nkš ÉRthrKŸst®fshŒ mitu V‰W¡bfh©lt®fŸ v¤jid ng®fnsh m¤jid ng®fS« njtDila ãŸisfshF«go, mt®fS¡F mâfhu« bfhL¤jh®. mt®fŸ ïu¤j¤âdhyhtJ, kh«r á¤j¤âdhyhtJ òUõDila á¤j¤âdhyhtJ ãwthkš, njtdhny ãwªjt®fŸ.

m) njtdhš mD¥g¥g£l xU kDõ‹ ïUªjh‹ : nahth‹ Þehd‹ j‹dhš všyhU« ÉRthá¡F«go, mªj xËia¡ F¿¤J¢ rh£á bfhL¡»wh‹.

M) cyfnkh mtiu m¿aÉšiy : njt‹ jhnk c©lh¡»d cyf¤â‰F, jkJ rhaÈš áUZo¡f¥g£l áUZofËl¤â‰F tªjh®, Mdhš mªj cyfnkh mtiu m¿aÉšiy. ïJ v¥go? ïJ 圢áailªJ É£l kÅj¤ j‹ikahdJ njtid vªj msɉF¥ òw¡f¤J É£lJ v‹gij¡ fh£L»wJ.

ï) mtUila ehk¤â‹ nkš ÉRthrKŸst®fshŒ mtiu V‰W¡bfh©lt®fŸ v¤jid ng®fnsh, m¤jid ng®fS« njtDila ãŸisfshF«go mt®fS¡F mâfhu« bfhL¤jh® : ïªj btË¥gh£il gy® òw¡f¤J É£lhY«, áy® mtiu V‰W¡bfh©L, njtDila ãŸisfshdh®fŸ. mt®fŸ njtdhny ãwªjj‹ _ykhf, xU òJ¥ ãw¥ã‹ _ykhf njtDila ãŸisfshdh®fŸ.

1) mtiu V‰W¡bfh©lt®fŸ v¤jid ng®fnsh : “ïnaRit V‰W¡bfhŸtJ” v‹gJ ntj¤â‰F cfªj fhÇa«. eh« mtiu¤ jGÉ¡bfhŸs nt©oaJ, mtiu V‰W¡bfhŸs nt©oaJ mtáa«. V‰W¡bfh©lt®fŸ v¤jid ng®fnsh v‹whš mtUila ehk¤â‹ nkš ÉRthr« it¤j všyhU« v‹W m®¤j«.

<) mtiu V‰W¡bfh©lt®fŸ v‹ngh® ïu¤j¤âdhyhtJ, kh«r á¤j¤âdhyhtJ, òUõDila á¤j¤âdhyhtJ ãwthkš, njtdhny ãwªjt®fŸ. ï§nf nahth‹ òJ¥ ãw¥ã‹ j‹ikia ek¡F ÃidîgL¤J»wh®: mJ kÅjÅ‹ rhjid mšy, njt‹ kÅjD¡F tH§F« ïuh#ßf <î.

4. (14-18) th®¤ij kh«rkhdh®.

mªj th®¤ij kh«rkh», »UigÆdhY« r¤âa¤âdhY« ÃiwªjtuhŒ, ek¡FŸns thr« g©Âdh®; mtUila k»ikia¡ f©nlh«; mJ ãjhî¡F xnu ngwhdtUila k»ik¡F V‰w k»ikahfnt ïUªjJ. nahth‹ mtiu¡ F¿¤J¢ rh£ábfhL¤J: vd¡F¥ ã‹tU»wt® vd¡F K‹ÅUªjt®, Mifahš mt® v‹ÅY« nk‹ikíŸst® v‹W eh‹ brhšÈÆUªnjnd, mt® ït®jh‹ v‹W r¤jÄ£L¡ T¿dh‹. mtUila gÇóuz¤âdhš eh« všyhU« »UigÆ‹ nkš »Uig bg‰nwh«. v¥gobaÅš Ãaha¥ãukhz« nkhnrÆ‹ _ykhŒ¡ bfhL¡f¥g£lJ, »Uigí« r¤âaK« ïnaR »¿ÞJÉ‹ _ykhŒ c©lhÆd. njtid xUtD« xU¡fhY« f©lâšiy, ãjhÉ‹ koÆÈU¡»w xnu ngwhd Fkhund mtiu btË¥gL¤âdh®.

m) mªj th®¤ij kh«rkh»... ek¡FŸns thr« g©Âdh® : nahth‹ ïJtiu brh‹d T‰WfËš ÄFªj M¢rÇa¤ij¡ bfhL¥gJ ïJjh‹. th®¤ij kh«rkhdh® v‹gJ ôj áªjidahs®fS¡F« rÇ, »nu¡f áªjidahs®fS¡F« rÇ, ÄFªj Éa¥ig V‰gL¤âÆU¡F«.

1) »nu¡f®fŸ bghJthf njtid¥ g‰¿ k£lkhd v©z« bfh©lt®fŸ. mt®fis¥ gh®¤J nahth‹, th®¤ij kh«rkhdh® v‹W TW»wh®. g©il¡fhy »nu¡f bjŒt§fsh»a éaÞ k‰W« bA®kÞ ngh‹wit ïa‰if¡F ÄŠáa mrhjhuz ãwÉfŸ; mit nyhnfhÞ v‹w th®¤ijÆ‹ xG§»‰F«, ÉâfS¡F« m¥gh‰g£lit. nahth‹ »nu¡f áªjidahs®fis¥ gh®¤J, “ïªj m©l ruhru¤ij¥ gil¤J xG§F gL¤âajhf Ú§fŸ m¿ªâU¡»Ö®fns, mªj th®¤ij kh«rkhdh®” v‹W vGJ»‹wh®.

2) ôj®fŸ bghJthf njtÅl« »£o¢ nru ga¥gLgt®fŸ. mt®fis¥ gh®¤J, nahth‹, “th®¤ij kh«rkh», ek¡FŸns thr« g©Âdh®” v‹»wh®. giHa V‰gh£oš ï¤jid kf¤Jtkhf¤ j«ik btË¥gL¤âd njt‹ khÅl cU vL¥gh® v‹gij ôj®fshš e«gnt ïayÉšiy. ôj áªjidahs®fis¥ gh®¤J, nahth‹, “njtDila th®¤ij kh«rkhdh®” v‹W vGJ»‹wh®.

M) mtUila k»ikia¡ f©nlh« : nahth‹ Þehd‹ rh£á T¿aJ nghynt ï§nf nahthD« f©zhš f©l rh£áahf m¿¡ifÆL»wh‹. “eh‹ mtUila k»ikia¡ f©nl‹, mJ ãjhî¡F xnu ngwhdtUila k»ik¡F V‰w k»ikahfnt ïUªjJ” v‹W nahth‹ rh£áÆl KoªjJ.

1) M§»y¤âš “ãnAhš£” v‹w th®¤ij f©nlh« v‹W bkhÊbga®¡f¥ g£LŸsJ. ïJ “gh®¤njh«” v‹w th®¤ijia Él MHkhd m®¤j« bfh©lJ. nahth‹ jhD« ãw Óõ®fS« kh«rkhd th®¤ijÆ‹ k»ikia ftdkhf MuhŒªJ gh®¤jjhf TW»‹wh‹.

ï) nahth‹ mtiu¡ F¿¤J rh£á bfhL¤J... mt® ït®jh‹ v‹W r¤jÄ£L T¿dh‹. nahthdhš T¿ m¿É¡f¥g£l ïªj ïnaR »¿ÞJnt, kh«rkhd th®¤ij. ït® nkhnr V‰gL¤âa Ãaha¥ãukhz¤â‹ Ãak¤âÈUªJ ntWg£l xU xG§if V‰gL¤âÆU¡»wh® (v¥gobaÅš Ãaha¥ãukhz« nkhnrÆ‹ _ykhŒ¡ bfhL¡f¥g£lJ, »Uigí« r¤âaK« ïnaR »¿ÞJÉ‹ _ykhŒ c©lhÆd).

1) nkhnrÆ‹ _ykhŒ¡ bfhL¡f¥g£l f©o¥ghd r£lâ£l§fnshL x¥ãLifÆš ïªj »Uigí« (»UigÆ‹ nkš »Uig) r¤âaK« msÉl¥gl Koahjit.

<. njtid xUtD« xU¡fhY« f©lâšiy: th®¤ijah« ïnaRnt ahU« fhzKoahj njtÅ‹ gÇóuz btË¥ghL Mth®. ãjhî« FkhuD« xnu FL«g¤ij¢ nr®ªjt®fŸ, kÅj®fshš fhzKoahj njt‹ v¥go¥g£lt® v‹gij ïnaRnt mt®fS¡F btË¥gL¤âdh®. njt‹ ahnuh, v¥go¥g£ltnuh v‹W eh« FH«ã¡ bfh©oU¡f nt©oaâšiy. ïnaR jkJ thœ¡ifÆdhY« th®¤ijÆdhY« mtiu btË¥gL¤â É£lh®.

ï. nahth‹ ÞehdÅ‹ rh£á.

1. (19-28) nahth‹ Þehd‹ ah® v‹gij nahth‹ ek¡F¢ brhš»‹wh®.

vUrnyÄÈUªJ ôj®fŸ MrhÇaiuí« nyÉaiuí« nahthÅl¤âš mD¥ã: Ú® ah® v‹W nf£lbghGJ, mt‹ kWjÈahkš m¿¡ifÆ£lJk‹¿, eh‹ »¿ÞJ mšy v‹W« m¿¡ifÆ£lh‹. m¥bghGJ mt®fŸ: ã‹id ah®? Ú® vÈahth v‹W nf£lh®fŸ. mj‰F: eh‹ mt‹ mšy v‹wh‹. Ú® Ô®¡fjÇáahdtuh v‹W nf£lh®fŸ. mj‰F« : mšy v‹wh‹. mt®fŸ ã‹D« mtid neh¡»: Ú® ah®? v§fis mD¥ãdt®fS¡F eh§fŸ c¤juî brhšY«go¡F, c«ik¡ F¿¤J v‹d brhšY»Ö® v‹W nf£lh®fŸ. mj‰F mt‹: f®¤jU¡F tÊia¢ br›itg©Q§fŸ v‹W Vrhah Ô®¡fjÇá brh‹dgona, eh‹ tdhªju¤âny T¥ãL»wtDila r¤jkhÆU¡»nw‹ v‹wh‹. mD¥g¥g£lt®fŸ gÇnrauhÆUªjh®fŸ. mt®fŸ mtid neh¡»: Ú® »¿ÞJîkšy, vÈahîkšy, Ô®¡fjÇáahdtUkšybt‹whš, V‹ PhdÞehd« bfhL¡»Ö® v‹W nf£lh®fŸ. nahth‹ mt®fS¡F¥ ãuâí¤jukhf: eh‹ #y¤âdhny PhdÞehd« bfhL¡»nw‹; Ú§fŸ m¿ahâU¡»w xUt® c§fŸ eLÉny É»wh®. mt® vd¡F¥ ã‹tªJ« v‹ÅY« nk‹ikíŸst®; mtUila ghju£irÆ‹ thiu mÉœ¡»wj‰F« eh‹ gh¤âudšy v‹wh‹. ïitfŸ nah®jhD¡F m¡fiuÆny nahth‹ PhdÞehd« bfhL¤j bg¤jhguhÉny elªjd.

m) nahth‹ â£lt£lkhf TW»‹wh‹: eh‹ »¿ÞJ mšy. nahthid¥ bghW¤jtiu, k‰wt®fSila ftd« mt‹ nkš tªJÉl¡TlhJ. fhuz«, mt‹ nkáah mšy. mtDila g nkáah ah® v‹gij¢ R£o¡fh£LtJ k£Lnk.

M) Ú® vÈahth? vUrnyÄÈUªJ tªj MrhÇa®fS¡F« nyÉa®fS¡F« nahth‹ ÞehdÅ‹ njh‰w«, kš»ah 4:5-6 ïš mUs¥g£LŸs th¡F¤j¤j« M»at‰¿‹ fhuzkhf mtid vÈahnthL ïiz¤J¥ gh®¥gJ vËjhf ïUªâU¡F«. mt‹ nkáahî¡F K‹ndho v‹whš, mt‹ vÈahth?

1) xU Éj¤âš gh®¡f¥ nghdhš, nahth‹ jdJ gÂÆY« MÉÆY« vÈah jh‹ (k¤njí 11:13-14 k‰W« kh‰F 9:11-13).

ï) Ú® Ô®¡fjÇáahdtuh? ïJ tu¥ngh»w xU Ô®¡fjÇáia¡ F¿¤J njt‹ cghfk« 18:15 ïš nkhnr _ykhf mUËÆUªj th¡F¤j¤j¤ij¡ F¿¡F«. ïj‹ mo¥gilÆš mt®fŸ ï‹D« xU Ô®¡fjÇá tu vâ®gh®¤J¡ fh¤âUªjd®.

<) eh‹ tdhªju¤âny T¥ãL»wtDila r¤jkhÆU¡»nw‹. nahth‹ j‹id kfhuh#hÉ‹ K‹ndhoahf fh©»wh‹. mt‹ bfhL¤j PhdÞehdkhdJ, ïuh#hÉ‹ tUif¡F #d§fis Ma¤j« g©Qtj‰fhf bfhL¡f¥g£l xU R¤âfÇ¥ò Kiwik. mjhtJ, “R¤jkh¡f¥gL§fŸ, ïuh#hÉ‹ tUif¡F Ma¤jkhF§fŸ!”

1) nahthÅ‹ eh£fËš ôj®fŸ PhdÞehd« bfhL¥gJ tH¡fkhf ïUªjJ. ïJ rl§fhrhukhd R¤âfÇ¥ò KiwikfËÈUªJ njh‹¿ÆUªj xU gH¡f«. Mdhš mªj fhyf£l¤âš, ôj®fŸ ïªj PhdÞehd¤ij ôj®fshf khw ÉU«ãa òw#hâ k¡fS¡nf bfhL¤J tªjd®. vdnt, nahth‹ bfhL¤j PhdÞehd¤ij¥ bg‰W¡ bfhŸtjhdhš, xU ôj‹ j‹id xU òw#hâah‹ msɉF¤ jhœ¤â¡ bfhŸs nt©oajhF«. ïJnt kdªâU«òjY¡fhd c©ikahd milahs«.

c) eh‹ #y¤âdhny PhdÞehd« bfhL¡»nw‹ : nahthÅ‹ PhdÞehd« vâ®kiwahdJ, mJ R¤âfǤjJ c©ikjh‹. Mdhš R¤âfÇ¡f¥g£l xUt‹ jdJ gÇR¤j¤ij¡ fh¤J¡ bfhŸtj‰F mJ cjtÉšiy. ïnaRthdtÇ‹ »Çiaí« mt® bfhL¡F« gÇR¤j MÉahdtÇ‹ PhdÞehdK« xnu rka¤âš ne®kiwahdJ« vâ®kiwahdJkhF«. »¿Þjt PhdÞehdkhdJ ïnaRnthL eh« kǤâU¡»nwh« v‹gijí«, mtnuhL òJ étDl‹ cÆ®¤âU¡»nwh« v‹gijí« btË¥gL¤J»wJ.

C) mtUila ghju£irÆ‹ thiu mÉœ¥gj‰F« eh‹ gh¤âudšy : xUtUila ghj§fis¡ fGîK‹ mtUila fhyÂfË‹ thiu mÉœ¥gJ v‹gJ mªj å£oYŸs ÄfÄf¤ jhœthd moikÆ‹ ntiyahF«.

1) uÕ¡fS¡F« mt®fSila Ól®fS¡F« ïilna ïUªj FU - áZa cwÉš áy jfhj fhÇa§fS« ïl«bgw thŒ¥ò©L. ôj uÕ xUt® jdJ Ól®fis mÃahakhd Éj¤âš ga‹gL¤â¡ bfhŸs¡ TL«. xU uÕ jdJ Ól‹ jdJ fhyÂfË‹ thiu¡ fH‰¿Él nt©L« v‹W vâ®gh®¥gJ Äfî« ïÊthd fhÇakhf fUj¥g£lJ. nahthndh jh‹ ïnaRî¡F ïij¢ brŒa¡Tl¤ jFâa‰wt‹ v‹»wh‹.

2. (29-34) ïnaR ah® v‹gij nahth‹ Þehd‹ ek¡F¢ brhš»‹wh‹.

kWehËny nahth‹ ïnaRit¤ j‹Ål¤âš tu¡f©L: ïnjh, cyf¤â‹ ght¤ij¢ RkªJ Ô®¡»w njt M£L¡F£o. vd¡F¥ ã‹ xUt® tU»wh®, mt® vd¡F K‹ÅUªjgoahš v‹ÅY« nk‹ikíŸstbu‹W eh‹ brh‹ndnd, mt® ït®jh‹. ehD« ïtiu m¿ahâUªnj‹; ït® ïÞuntY¡F btË¥gL«bghU£lhf, eh‹ #y¤âdhny PhdÞehd« bfhL¡f tªnj‹ v‹wh‹. ã‹D« nahth‹ rh£áahf¢ brh‹dJ: MÉahdt® òwhit¥ nghš thd¤âÈUªâw§», ït®nkš j§»dij¡ f©nl‹. ehD« ïtiu m¿ahâUªnj‹; MdhY« #y¤âdhš PhdÞehd« bfhL¡F«go v‹id mD¥ãdt®: MÉahdt® ïw§» ah®nkš j§Ftij Ú fh©ghnah, mtnu gÇR¤j MÉÆdhš PhdÞehd« bfhL¡»wt® v‹W vd¡F¢ brhšÈÆUªjh®. mªj¥gona eh‹ f©L, ïtnu njtDila Fkhu‹ v‹W rh£á bfhL¤J tU»nw‹ v‹wh‹.

m) ïnjh, cyf¤â‹ ght¤ij¢ RkªJ Ô®¡»w njt M£L¡F£o! ïnaRÉ‹ CÊa¤â‹ ÉoaÈnyna, mt® tªâU¡»w neh¡f¤ij, mtUila thœÉ‹ Koit mtU¡F ÃidîgL¤J»‹w th®¤ijfŸ mtiu tunt‰»‹wd: mjhtJ, kD¡Fy¤â‹ ght¤â‰fhf mt® áYitÆny gl¥ngh»‹w ntjidahd kuz«. ïªj áYitÆ‹ ÃHš ïnaRÉ‹ CÊa« KGtâY« goªâUªjJ.

M) ït® vd¡F K‹ÅUªjt®: nahth‹ Þehd‹ c©ikÆš ïnaRî¡F K‹ng ãwªjt‹. ïJ nahthD¡F¤ bjÇí« (ÿ¡fh 1). vdnt nahth‹ Þehd‹ ïnaR vd¡F K‹ÅUªjt® v‹W brhšY«nghJ, mt® äâah äâa fhykhŒ cŸst® v‹gijna F¿¥ãL»wh‹. ïnaR njt‹ v‹gij nahth‹ e‹whfnt m¿ªâUªjh‹.

ï) MÉahdt® ïw§» ah® nkš j§Ftij Ú fh©ghnah, mtnu gÇR¤j MÉÆdhš PhdÞehd« bfhL¡»wt®: nahth‹ nkáah ah® v‹W milahs« f©LbfhŸS«goahf njt‹ mtD¡F xU ârakhd milahs¤ij¡ fh©ã¤âUªjh®. thd¤âÈUªJ gÇR¤j MÉahdt® ah® ÛJ ïw§»¤ j§F»whnuh mtnu nkáah. nahth‹ ïnaR ah® vd milahs« fh£Ltâš e«gfkhd xU rh£á. VbdÅš, mtD¡F njtnd xU milahs¤ij¡ fh©ã¤J cWâ¥gL¤â ïUªjh®.

<) mªj¥gona eh‹ f©L, ïtnu njtDila Fkhu‹ v‹W rh£á bfhL¤J tU»nw‹ : nahth‹, ïªj ïnaRnt njtDila Fkhu‹ v‹W bkŒahd rh£á bfhL¡»wh‹. nahth‹ 1:18 ïš fhz¥gL»wgo ïtnu njtDila Fkhu‹. ãjhth»a njtÅ‹ j‹ikiaí« MŸj¤Jt¤ijí« óuzkhf btË¥gL¤J»wt® ïtnu.

1) nahth‹ RÉnrõkhdJ nahthid nahth‹ Þehd‹ v‹gijÉl, mt‹ ïnaRit¥ g‰¿a xU rh£á v‹gijna mâf« tÈíW¤J»‹wJ. rh£áfŸ v‹ngh®, r¤âa¤ij Ãiyeh£L«goahf jh§fŸ f©lijí« mDgɤjijí« F¿¤J rh£á TWnth® Mt®. ï¥go jh§fŸ f©lJ k‰W« mDgɤjj‹ mo¥gilÆš rh£á brhšyhkš, jh§fŸ m§FħF« nfŸÉ¥g£lj‹ mo¥gilÆš rh£á TW« rh£áfis e«g KoahJ.

2) rh£áfŸ v‹ngh® eLÃiyahs®fŸ mšy®. mt®fŸ jh§fŸ brhšY« rh£á¡F c©ikahÆU¥gt®fŸ, m¥go ïuhjg£r¤âš mt®fis e«gKoahJ. nahth‹ xU e«gfkhd rh£á, mt® ïnaR ah® v‹gij m¿ªjt‹. VbdÅš, mt‹ mtiu¤ j‹ brhªj f©fshnyna f©oU¡»wh‹.

<. Kjš Óõ®fË‹ rh£á.

1. (35-39) nahthÅ‹ Óõ®fŸ ïUt® ïnaRî¡F¥ ã‹bršy Mu«ã¡»‹wd®.

kWehËny nahthD« mtDila ÓõÇš ïu©L ngU« ÉF«nghJ, ïnaR elªJ ngh»wij mt‹ f©L: ïnjh, njt M£L¡F£o v‹wh‹. mt‹ m¥go brh‹dij m›Éu©L ÓõU« nf£L, ïnaRî¡F¥ ã‹br‹wh®fŸ. ïnaR âU«ã, mt®fŸ ã‹bršY»wij¡ f©L: v‹d njL»Ö®fŸ v‹wh®. mj‰F mt®fŸ: uÕ, Ú® v§nf j§»ÆU¡»Ö® v‹W nf£lh®fŸ; uÕ v‹gj‰F¥ nghjfnu v‹W m®¤jkh«. mt®: tªJ ghU§fŸ v‹wh®. mt®fŸ tªJ mt® j§»ÆUªj ïl¤ij¡ f©L, m‹iwa¤âd« mtÇl¤âš j§»dh®fŸ. m¥bghGJ Vw¡Fiwa¥ g¤Jk ntisahÆUªjJ.

m) ïnjh, njt M£L¡F£o ! nahth‹ ïnaRit¥ g‰¿ ïij V‰fdnt nahth‹ 1:29 ïY« T¿ÆU¡»‹wh‹. mt‹ ïnaRit¥ gh®¤j x›bthU neuK« ï¥go brh‹dhdh? ïJ ïnaRî¡F áYitÆš v‹d el¡f¥ ngh»wJ v‹gij mtU¡F Ãidñ£L« th®¤ijfshf ïUªjJ.

M) mt®fŸ ïnaRî¡F¥ ã‹br‹wh®fŸ: nahth‹ jd¡F xU Óõ® T£l« nrunt©Lnk v‹W ftiy¥glÉšiy. ïªj ïUtU« jdJ Óõ® T£l¤ij É£L ïnaRÉ‹ ã‹dhš nghdâš mtD¡F Ãiwa kdâU¥â jh‹. ïJ mtDila CÊa¤ij Ãiwî brŒjJ; mtDila CÊa¤â‰F¡ Fiwahf ïU¡fÉšiy.

ï) tªJ ghU§fŸ : ïnaR nahthidí« mªânuahití« jdJ thœÉ‹ xU gFâahf ïU¡F«go miH¤jh®. mt® k‰wt®fis btËna É£LÉ£L, mªju§f¤ij ehL»w jÅ¥g£l, jÅikia ÉU«ò»‹w xU thœ¡if thHÉšiy. ãw® j«nkhL tªJ thHî« tá¡fî« ïl« bfhL¤J mj‹ _y« mt®fS¡F cgnjá¤J, mt®fis Óõ®fsh¡»dh®.

<) m¥bghGJ Vw¡Fiwa¥ g¤Jk ntisahÆUªjJ : ïJ ïªj üÈ‹ M¡»nah‹ j‹ thœÉš kw¡fnt Koahj jUz«. vdnt mt‹ ïnaRit¤ jh‹ rªâ¤j mªj JšÈakhd k ntisia¡ Tl ÃidÉš it¤âUªjh‹. ïJ nahthÅlÄUªJ ïnaRÉl« tªj ïu©L Óõ®fSŸ m¥nghÞjydh»a nahthD« xUt‹ v‹gij¡ F¿¥ghš cz®¤J»‹wJ.

2. (40-42) mªânuah jdJ rnfhjudh»a ngJUit ïnaRÉl« miH¤J tU»‹wh‹.

nahth‹ brh‹dij¡ nf£L mtU¡F¥ ã‹br‹w ïu©L ngÇš xUt‹ Ónkh‹ ngJUÉ‹ rnfhjudh»a mªânuah v‹gt‹. mt‹ KjyhtJ j‹ rnfhjdh»a Ónkhid¡ f©L: nkáahit¡ f©nlh« v‹W brh‹dh‹; nkáah v‹gj‰F¡ »¿ÞJ v‹W m®¤jkh«. ã‹ò mtid ïnaRÉÅl¤âš T£o¡bfh©L tªjh‹. ïnaR mtid¥ gh®¤J: Ú nahdhÉ‹ kfdh»a Ónkh‹, Ú nfgh v‹d¥gLthŒ v‹wh®, nfgh v‹gj‰F¥ ngJU v‹W m®¤jkh«.

m) mt‹ j‹ brhªj rnfhjuid¡ f©lh‹ : »¿Þjt mDgt¤ij mil»w ahU« mªj mDgt¤ij ãwnuhL g»®ªJ bfhŸs ÉU«òtJ ïašng.

M) Ú nfgh v‹d¥gLthŒ : ÓnkhD¡F ngJU (mjhtJ, ghiw) v‹w m®¤jKŸs òâa bgaiu¡ bfhL¤jj‹ _ykhf, ïnaR mªânuahÉ‹ rnfhjudh»a ngJU v‹d Éjkhd kÅjdhf kh‰w« bgw¥ ngh»wh‹ v‹gij¤ bjÇÉ¡»‹wh®. mmm‹W« rÇ, RÉnrõ§fŸ beL»Y« rÇ, btËna gh®¥gj‰F ngJU “ghiw” nghy¤ jh‹ bjǪjh‹. Mdhš cŸnsnah ghiw¡F« mtD¡F« r«gªjnk »ilahJ. Mdhš ïnaR mtÅl« »Çia brŒJ Ko¡F«nghnjh, mt‹ c©ikahfnt mtU¡fhf¥ ghiw nghy cWâahdtdhf kh¿ÉLth‹.

ï) nkáahit¡ f©nlh« : ïJ ïnaR ah® v‹gJ F¿¤J mªânuahÉ‹ rh£á. ïnaR jh‹ nkáah v‹gJ mtD¡F¤ bjÇí«.

3. (43-44) ïnaR ãÈ¥òit¡ f©L jk¡F¥ ã‹bršY«go miH¡»‹wh®.

kWehËny ïnaR fÈnyahî¡F¥ nghf kdjhÆUªJ, ãÈ¥òit¡ f©L: Ú vd¡F¥ ã‹br‹Wth v‹wh®. ãÈ¥ò v‹gt‹ mªânuah ngJU v‹gt®fSila Cuh»a bg¤rhÆjh g£lz¤jh‹.

m) vd¡F¥ ã‹br‹W th : ãÈ¥òÉ‹ miH¥ò F¿¤J vJî« Énrõ« ïU¥gjhf¤ bjÇaÉšiy. ïnaR rhjhuzkhf, “vd¡F¥ ã‹br‹W th” v‹»wh®, ãÈ¥òî« m¥gona brŒ»wh‹.

4. (45-51) eh¤jh‹ntš jdJ j¥bg©z¤ij kh‰¿¡bfh©L ïnaRit¥ ã‹brš»‹wh‹.

ãÈ¥ò eh¤jh‹ntiy¡ f©L: Ãaha¥ãukhz¤âny nkhnrí« Ô®¡fjÇáfS« vGâÆU¡»wtiu¡ f©nlh«, mt® nahnr¥ã‹ FkhuD« ehrnu¤öuhDkh»a ïnaRnt v‹wh‹. mj‰F eh¤jh‹ntš: ehrnu¤âÈUªJ ahbjhU e‹ik c©lhf¡TLkh v‹wh‹. mj‰F¥ ãÈ¥ò: tªJ gh® v‹wh‹. ïnaR eh¤jh‹ntiy¤ j«Äl¤âš tu¡f©L mtid¡ F¿¤J: ïnjh, fgl‰w c¤jk ïÞunty‹ v‹wh®. mj‰F eh¤jh‹ntš: Ú® v‹id v¥go m¿å® v‹wh‹. ïnaR mtid neh¡»: ãÈ¥ò c‹id miH¡»wj‰F K‹nd, Ú m¤â ku¤â‹ ÑÊU¡F«nghJ c‹id¡ f©nl‹ v‹wh®. mj‰F eh¤jh‹ntš: uÕ, Ú® njtDila Fkhu‹, Ú® ïÞuntÈ‹ uh#h v‹wh‹. ïnaR mtD¡F¥ ãuâí¤jukhf: m¤â ku¤â‹ ÑnH c‹id¡ f©nl‹ v‹W eh‹ cd¡F¢ brh‹dâdhnyah ÉRthá¡»whŒ; ïâY« bgÇjhditfis¡ fh©ghŒ v‹wh®. ã‹D« mt® mtid neh¡»: thd« âwªâU¡»wijí«, njtöj®fŸ kDõFkhuÅl¤âÈUªJ VW»wijí« ïw§F»wijí« Ú§fŸ ïJKjš fh©Õ®fŸ v‹W bkŒahfnt bkŒahfnt c§fS¡F¢ brhšY»nw‹ v‹wh®.

m) Ãaha¥ãukhz¤âny nkhnrí« Ô®¡fjÇáfS« vGâÆU¡»wtiu¡ f©nlh« : ïJ ïnaR »¿ÞJit¡ F¿¤J ãÈ¥òÉ‹ rh£á. mt‹ giHa V‰gh£oš K‹Diu¡f¥ g£oU¡»‹w nkáahî« ïu£rfU« ïªj ïnaRnt v‹W ciu¡»‹wh‹.

M) ehrnu¤âÈUªJ ahbjhU e‹ik c©lhf¡TLkh? ï¥go brhšÈ, eh¤jh‹ntš ïnaRî¡F Énuhjkhf¤ j¥bg©z« bfhŸ»wh‹. v‹d, ïnaR ehrnu¤âÈUªJ tUgtuh? m¥goahdhš, mt‹ mtiu¢ r£ilna g©z¥nghtâšiy!

ï) tªJ gh® : eh¤jh‹ntš jtwhf nahá¡»wh‹ v‹W mtid v⮤J thâLtj‰F¥ gâyhf, ãÈ¥ò ïnaRit tªJ gh® v‹W k£L« miH¡»‹wh‹.

<) m¤âku¤â‹ ÑnH c‹id¡ f©nl‹ : xUntis eh¤jh‹ntš c©ikahfnt X® m¤âku¤â‹ ÃHÈš mk®ªJ b#ã¡»‹w, f®¤jUila fhÇa§fis âahÅ¡»‹w tH¡f« cilatdhf ïUªâU¡fyh«. Mdhš m¤âku¤â‹ ÑnH v‹gJ, ntj âahd¤ij¡ F¿¥gj‰F ôj uÕ¡fshš ga‹gL¤j¥g£l xU bjhluhF«. eh¤jh‹ntš ntj trd§fis âahŤJ, M©ltnuhL neu¤ij¢ bryÉ£L tªjt‹. “eh‹ c‹id m§nf f©nl‹” v‹W ïnaR TW»‹wh®.

c) eh¤jh‹ntš : uÕ, Ú® njtDila Fkhu‹, Ú® ïÞuntÈ‹ uh#h v‹wh‹.

C) thd« âwªâU¡»wijí«, njtöj®fŸ kDõFkhuÅl¤âÈUªJ VW»wijí« ïw§F»wijí« Ú§fŸ ïJKjš fh©Õ®fŸ : eh¤jh‹ntš ïJtiu f©lij všyh« Él¥ bgÇjhd X® milahs¤ij¡ fh©gh‹ vd ïnaR th¡fË¡»‹wh®. Mdhš, njtöj®fŸ kDõFkhuÅl¤âÈUªJ VW»wijí« ïw§F»wijí« fh©Õ®fŸ v‹»whnu, mJ v‹d?

1) ïJ xUntis ah¡nfhò Mâahfk« 28:12 ïš f©l brh¥gd¤ij¡ F¿¡fyh«. m§nf mtd óÄÆÈUªJ thd« tiu X® V it¡f¥g£oU¥gijí«, njtöj®fŸ mâny VW»wijí« ïw§F»wijí« f©lh‹. ï§nf ïnaR jhnk mªj VÂ, thd¤ijí« óÄiaí« ïiz¡»‹w ghy« v‹»‹wh®. ïnaRnt njtD¡F« kÅjU¡F« eLntahd k¤âaÞj® v‹gij eh¤jhdntš cz®ªJ bfhŸS«nghJ, mJ bgÇa milahskhf ïU¡F«. ïij¤ jh‹ ïâY« bgÇjhditfis¡ fh©ghŒ v‹»wh®.

2) ïJ xUntis ek¡F¥ òÇahj xU F¿¥ghf ïU¡fyh«. Mdhš eh¤jh‹ntY¡F¤ bjŸs¤ bjËthf¥ òǪj x‹W. ïJ xUntis m¤âku¤â‹ ÑnH eh¤jh‹ntš âahŤJ¡ bfh©oUªj ntjgFâahf ïU¡fyh«.

v) kDõ Fkhu‹ : ïªj bjhl®, “óuz kÅj‹” v‹nwh, “ïy£áa òUõ‹” v‹nwh, “rhkhÅa‹” v‹nwh bghUŸglhJ. ïJ jhÅnaš 7:13-14 ïš, óÄia Ãaha« Ô®¡f tU»‹w k»ikÆ‹ ïuh#h kDõ Fkhu‹ v‹W miH¡f¥gLtijna F¿¡F«.

1) ïnaR ïªj g£l¥bgaiuna mâf« ga‹gL¤âdh®, fhuz« mtUila fhy¤âš ïJnt muáaš k‰W« njÓathj cz®îfis btË¡fh£lhj xU bgauhf ïUªjJ. mªeh£fËš thœªj ôj®fŸ “ïuh#h” mšyJ “»¿ÞJ” v‹w bgaiu¡ nfŸÉ¥g£lJnk mtiu muáaš mšyJ ïuhQt gy¤â‹ _ykhf¤ j§fis¡ fh¥gh‰w tªj ïu£rfuhf v©Â¡bfh©ld®. ïnaRnth mªj ïu©ilí« ÉL¤J j«ik kDõ Fkhu‹ v‹nw miH¤J¡ bfh©lh®.

V) ïªj ntj gFâ ïnaRÉl« tUtj‰F eh‹F tÊfis¡ fh£L»‹wJ:

* nahthÅ‹ ãur§f¤ij¡ nf£ljdhš mªânuah ïnaRÉl« tªjh‹.

* j‹ rnfhjuÅ‹ rh£áia¡ nf£ljdhš ngJU ïnaRÉl« tªjh‹.

* ïnaRÉ‹ neuo miH¥ig¡ nf£ljdhš ãÈ¥ò ïnaRÉl« tªjh‹.

* ïnaRit neuoahf rªâ¤J jdJ j¥bg©z¤ij kh‰¿¡ bfh©ljdhš, eh¤jh‹ntš ïnaRÉl« tªjh‹.

I) ïªj gFâÆš eh‹F ntWg£l rh£áfŸ ïnaR ah® v‹W ek¡F rh£á TW»‹wd®. ïij Él ntbw‹d rh£á nt©L«?

* ïnaR äâakhdt®, gÇR¤j MÉahdtuhš mãnõf« g©z¥g£lt®, njt M£L¡F£o, njtDila xnu ngwhd Fkhu‹ v‹W nahth‹ Þehd‹ rh£áÆL»‹wh‹.

* ïnaRnt »¿ÞJth»a nkáah v‹W mªânuah rh£áÆL»‹wh‹.

* giHa V‰gh£oš Ô®¡fjÇáfshš ciu¡f¥g£lt® ïªj ïnaRnt v‹W ãÈ¥ò rh£áÆL»wh‹.

* ïnaRnt njtDila Fkhu‹, ïÞuntÈ‹ ïuh#h v‹W eh¤jh‹ntš rh£áÆL»wh‹.